"Repil. É un nome que durante anos estivo case prohibido. Prohibido
por un muro de medo e de silencio que impuxo o franquismo a sangue e
ferro. En Repil e no Pericallo, na parroquia monfortina de Chavaga, case no límite coa Pobra do Brollón,
morreron sete persoas, catro guerrilleiros e dous veciños. Pereceron
unha fría mañá dun 20 de abril de 1949 baixo unha chuvia de balas e
metralla.
Eran 150 gardas civís
os que chegaron de varios puntos de Lugo e Ponferrada para enfrontarse a
catro guerrilleiros. Mesmo fixo falta traer un tren artillado, por se
acaso. E, aínda así, un dos antifranquistas conseguiu fuxir a pesar de
estar rodeado. Fíxoo ferido, coa mandíbula destrozada.
Os seus catro compañeiros non tiveron tanta sorte. Entre eles estaba Evaristo González Pérez -chamado Rocesvinto ou Rozamentos–
que levaba preto de dous anos utilizando estas casas como refuxio.
Tamén Gregorio Colmenero Fernández Porreto -natural de Ribas do Sil-,
Guillermo Morán García Asturiano e Julián Acivro Alberca Guardiña,
asturiano e cántabro, respectivamente.
Tres veciños mortos
Durante o tiroteo faleceron tamén os irmáns Ramón e María López Casanova e Luisa López Centeo,
membros da familia propietaria da casa do Pericallo, na que se atopaba o
xefe do grupo guerrilleiro e que nada tiñan que ver cos guerrilleiros,
aínda que simpatizaban con eles. Todos morreron por unha delación dun
veciño do que aínda hoxe se lembran na zona e que quedou marcado de por
vida.
Pero peor sorte tiveron os donos das
vivendas nas que se refuxiaban os maquis, que sufriron ademais duras
represalias. E así o recordou Antonio, parente dalgúns dos veciños
asasinados nun acto que tivo lugar esta fin de semana na casa de Repil,
que está sendo obxecto dunha escavación arqueolóxica de recuperación da
memoria histórica.
A súa avoa, a súa nai e os seus tíos pasaron varios
anos en cárceres de Lugo, Madrid e Santander. E diso deu fe varios
documentos que ensinou aos presentes, con cartas que a sua avoa mandaba
desde o penal coruñés.
A historia de Repil marcou un antes e
un despois da loita antifranquista en Galicia. A masacre dos maquis foi o
inicio da fin da resistencia no sur da provincia de Lugo. Así o suliña o
arqueólogo Xurxo Ayán, responsable do equipo que
escava en Repil e que tamén ten nexos familiares con esta triste
historia xa que a súa familia é da parroquia de Cereixa, xusto ao carón
de Chavaga.
O cura de Cereixa
Precisamente, Suso, un dos seus tíos
lembrou como o guerrilleiro fuxido foi pedir axuda a don Modesto, o cura
de Cereixa, que non tivo reparos en prestarlle os primeiros auxilios e
mesmo recomendarlle un doutor de “confianza”. Enterados os fascistas
desta acción, someteron a tortura ao cura que logro sufriría unha dura
represión por parte da Igrexa e acabaría os seus días en Brasil.
A casa de Repil onde tiveron lugar
estes tristes feitos pasaría desapercibida de non ser pola vontade duns
veciños que teñen moi viva na memoria aqueles feitos, a pesar do medo e
da represión. Moitos deles achegáronse este sábado a revivir aqueles
duros momentos.
Entre eles Pepe, un ex garda civil que estivo ao mando
de Tejero durante o golpe de estado e que agora é un convencido
republicano. Foi el, xunto con Antonio, un dos primeiros en limpar as
ruínas da casa de Repil que xa non volveu ser a mesma desde a masacre do
49.
A firmeza de Antonio fixo que estes
feitos nunca se esqueceran. El limpou parte da casa e colocou unha
bandeira republicana e unha placa en homenaxe aos falecidos naquel
lugar. Unha placa a que lle arrincaron unha lousa e unha bandeira que
foi retirada. Pero colocou outra… E, novamente, foi retirada.
Colocou
unha terceira, e volveu pasar o mesmo. Farto da indignidade dalgún dos
seus veciños, Antonio decidiu subir a un carballo que hai xusto enfronte
da casa e chantar a bandeira republicana na galla máis alta. E a bandeira xa nunca foi retirada.
Agora loce outra bandeira republicana, nova." (Xurxo Salgado, Historia de Galicia, 29/06/16)
No hay comentarios:
Publicar un comentario